Đa ối là gì và mối nguy hiểm bà bầu không nên chủ quan

Đa ối là một trong những tai biến sản khoa nguy hiểm, không chỉ gây khó chịu cho mẹ bầu mà còn có khả năng đe dọa đến tính mạng của thai nhi. Vậy để hiểu rõ hơn về hiện tượng đa ối khi mang thai mời các mẹ cùng tham khảo ngay cùng sàng lọc trước sinh gentis nhé !

Đa ối là gì và mối nguy hiểm bà bầu không nên chủ quan

Đa ối là gì?

Đa ối hiểu một cách đơn giản là tình trạng tích tụ quá nhiều nước ối. Trong đó nước ối là phần chất lỏng bao bọc quanh thai nhi, có tác dụng bảo vệ thai nhi khỏi bị chấn thương khi còn ở trong bụng mẹ. Đồng thời, nước ối có tác dụng kháng khuẩn giúp bảo vệ thai nhi khỏi bị nhiễm trùng và giúp phổi phát triển.

Ngoài ra, nước ối còn chứa dinh dưỡng từ mẹ. Thai nhi thỉnh thoảng sẽ nuốt nước ối để phát triển và giúp vị giác tốt hơn. Nước ối cũng có tác dụng giữ thân nhiệt thai nhi được ổn định.

Thông thường, nước ối tăng dần và đến tuần thứ 37 sẽ được khoảng 1 lít. Lượng nước sẽ giảm dần và đến tuần thứ 40 thì còn khoảng 0,5 lít.. Một khi sự cân bằng lượng nước ối bị xáo trộn, lượng nước ối có thể lên đến 2 lít, thậm chí có bà bầu còn có tới 3 lít nước. Đây là tình trạng đa ối nặng.

Đa ối khiến bà bầu luôn cảm thấy nặng nề, mệt mỏi và còn có thể ảnh hưởng xấu đến thai nhi.

Nguyên nhân gây đa ối

Có rất nhiều nguyên nhân gây nên tình trạng đa ối, có thể do người mẹ, do thai nhi hay do phần phụ của thai.

Nguyên nhân gây ra từ phía người mẹ

Phụ nữ bị đái tháo đường trước hoặc trong khi mang bầu là nguyên nhân thường gặp. Có khoảng 10% phụ nữ mang thai bị đái tháo đường gặp phải tình trạng đa ối nếu không được kiểm soát bệnh tốt.

Ngoài ra, nếu mẹ bầu bị các bệnh tán huyết thứ phát gây ra do kháng thể bất thường hay kháng thể Rh sẽ khiến thai nhi bị thiếu máu trầm trọng hoặc bị phù thai. Tình trạng này liên quan đến đa ối.

Việc mẹ bị nhiễm virus khi mang thai như virus rubella cũng có thể gây đa ối.

Đa ối có khả năng phải đình trì thai sớm nếu có những triệu chứng trầm trọng

Nguyên nhân gây ra từ phía thai nhi

Nếu thai nhi bị bất thường hệ thống thần kinh trung ương như vô sọ, khuyết tật ống nơ ron thần kinh hay bị khuyết tật cấu trúc hệ tiêu hóa cũng có thể dẫn đến tình trạng đa ối. Các bất thường về nhiễm sắc thể của thai nhi cũng tăng nguy cơ mắc phải tình trạng này.

Bên cạnh đó, hội chứng truyền máu song thai cũng là nguyên nhân gây đa ối. Song thai một màng đệm, hai túi ối là biến chứng do đa ối gây ra. độ mờ da gáy được thực hiện ở tuần bao nhiêu là chính xác nhất ?

Nguyên nhân từ phần phụ của thai

Rau thai bất thường, u mạch máu màng đệm có thể dẫn đến suy tim thai và gây nên tình trạng đa ối.

Ngoài ra, viêm nội mạc tử cung, giang mang gây tổn thương bánh rau, phù rau thai… cũng gây đa ối. 

Dấu hiệu bị đa ối

Đa ối được chia thành đa ối cấp và đa ối mạn, tuy nhiên, đa ối cấp ít gặp hơn. Mỗi loại lại có dấu hiệu nhận biết riêng.

Đa ối cấp

Tình trạng này thường xảy ra vào tuần thứ 16 – 20 của thai kỳ và dễ gây chuyển dạ sớm, trước tuần thứ 28. Nhiều trường hợp phải đình chỉ thai nghén do các triệu chứng quá trầm trọng.

Đa ối cấp thường có các biểu hiện như: 

– Bụng to nhanh một cách bất thường và căng cứng hơn

– Tử cung căng cứng, ấn vào có cảm giác đau

– Tim thai khó nghi

– Không sờ được các bộ phận của thai nhi

– Âm đạo căng phồng, cổ tử cung hé mở và đầu gối căng

– Mẹ bầu cảm thấy khó thở, nặng hơn là suy hô hấp

– Mẹ bị phù và giãn tĩnh mạch, nhất là ở chi dưới do tĩnh mạch chủ bị chèn ép

Khi có những biểu hiện này mẹ bầu cần đi khám ngay.

Khi cảm thấy bụng to nhanh, căng cứng, mẹ bầu nên đi khám ngay

Đa ối mãn

Tình trạng đa ối mãn tính chiếm tới 95% các trường hợp bị đa ối. Chúng thường xảy ra ở những tháng cuối thai kỳ. Vì là mãn tính nên tình trạng này tiến triển chậm, mẹ bầu khó phát hiện và cũng dễ thích nghi với các triệu chứng.

Trong những tháng cuối của thai kỳ, bụng và tử cung to hơn, mẹ cảm thấy nặng nề, khó thở. Dấu hiệu này hết sức bình thường. Tuy nhiên, mẹ cần đến gặp bác sĩ ngay, khi:

– Cảm thấy tử cung to hơn nhiều so với tuổi thai

– Sờ khó thấy các cực của thai nhi

– Đoạn dưới âm đạo căng phồng

– Bụng có dấu hiệu sóng vỗ

Những biểu hiện này đều có thể là dấu hiệu của đa ối mãn tính nên mẹ cần đi khám để được chẩn đoán chính xác và đưa ra phương án xử trí kịp thời, hiệu quả.

Đa ối có nguy hiểm không?

Bất cứ bất thường sản khoa nào cũng đều nguy hiểm, tùy thuộc vào tính chất mà mức độ nguy hiểm sẽ khác nhau. Đa ối cũng là một tình trạng không ngoại lệ.

Đa ối xuất hiện càng sớm, lượng nước ối càng nhiều thì mức độ nguy hiểm càng cao.

Dưới đây là một số rủi ro mẹ và thai nhi có thể gặp phải do đa ối gây nên:

• Nước ối quá nhiều có nguy cơ mẹ bị vỡ màng ối sớm
• Bong rau thai
• Ngôi thai không thuận, dễ sinh ngôi mông
• Sa dây rốn
• Sự phát triển của thai nhi bị hạn, dễ gặp các vấn đề về phát triển khung xương
• Dễ sinh non dẫn đến các chức năng, bộ phận của bé chưa được hoàn thiện
• Nguy cơ băng huyết sau sinh cao hơn những sản phụ có lượng ối vừa đủ do lượng nước ối lớn khiến tử cung bị chèn ép và khó co lại như thông thường
• Trường hợp xấu nhất là thai chết lưu, đình chỉ thai nghén khi bị đa ối cấp nặng ở tuần 20 – 24

Cần làm gì khi bị đa ối?

Đa ối gặp ở nhiều phụ nữ mang thai nhưng nếu ở trường hợp nhẹ thì mẹ không cần quá lo lắng. Bác sĩ sẽ căn dặn mẹ nên khám thai thường xuyên và kê một số loại thuốc lợi tiểu để có thể giảm bớt nước ối. Nếu nguyên nhân gây đa ối do nhiễm khuẩn thì mẹ bầu sẽ được điều trị bằng thuốc kháng sinh an toàn với thai nhi.

Với tình trạng nặng, mẹ bầu cần được theo dõi sát sao hơn để xem có ảnh hưởng đến thai nhi hay không. Nếu lượng nước tăng quá nhanh cần phải chọc ối để hút bớt nước. Trường hợp gần đến ngày dự sinh, bác sĩ có thể chỉ định mổ lấy thai sớm để bảo vệ thai nhi.

Mẹ bầu nên ăn nhiều trái cây như táo, chuối, hạn chế trái mọng nước

Nhiều trường hợp, mẹ bầu phải nằm viện để theo dõi và can thiệp ngay nếu xuất hiện các triệu chứng xấu như khó thở, đau tức ngực, bụng to nhanh đột ngột…

Ngoài ra, mẹ bầu cũng nên lưu ý một số vấn đề sau:

– Đảm bảo chế độ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng

– Không nên quá lo lắng vì không phải ai bị đa ối cũng đều gây nguy hiểm đến thai nhi

– Dành nhiều thời gian nghỉ ngơi, thư giãn, không nên làm việc quá sức. Nếu cảm thấy quá mệt mỏi, nặng nề khi thai nhi ngày càng lớn, mẹ hãy cân nhắc việc nghỉ thai sản sớm để đảm bảo sức khỏe cho cả mẹ và bé.

Bị đa ối tuần thứ 36 có nên sinh sớm không?

Từ tuần thứ 36 – 37 của thai kỳ, đa ối có thể diễn tiến thành đa ối cấp hết sức nguy hiểm nên nhiều mẹ bầu lo lắng liệu có nên mổ chủ động, sinh con sớm để đảm bảo an toàn hay không?

Nếu mẹ không có các triệu chứng của đa ối cấp như khó thở nhiều, đau tức ngực, bụng luôn căng cứng thì không cần phải sinh sớm. Để đảm bảo an toàn nhất, mẹ có thể nằm viện để được theo dõi sát sao và xử lý kịp thời khi không may xảy ra biến chứng.

Từ tuần thứ 36 trở đi, mẹ bầu bị đa ối cần lưu ý chế độ dinh dưỡng, chăm sóc như dưới đây:

• Ăn nhiều rau xanh nhưng hạn chế những loại chứa nhiều nước như dưa chuột, cần tây… Khi chế biến cũng nên hạn chế chế biến dưới dạng canh, soup
• Đảm bảo lượng protein và chất đạm trong các bữa ăn hàng ngày, nên ăn nhiều hải sản và thịt động vật
• Ăn nhiều trái cây nhưng không nên ăn các loại trái cây mọng nước như bưởi, dưa hấu… Hãy thay thế chúng bằng những loại quả khác như táo, đu đủ, chuối…
• Mẹ bầu bị đa ối chỉ nên uống 1,5 – 2 lít nước mỗi ngày
• Không nên ăn mặn vì muối có khả năng trữ nước trong cơ thể
• Khám thai mỗi tuần để theo dõi tình trạng ối, ngôi thai cũng như theo dõi tim thai để đánh giá sức khỏe của thai nhi
• Khi có những dấu hiệu bất thường như khó thở, đau cứng bụng, rỉ ối… mẹ cần đến gặp bác sĩ ngay.

Đa ối là bất thường sản khoa có tính nguy hiểm, nếu không được xử lý kịp thời có thể gây biến chứng nguy hiểm, thậm chí gây sảy thai, sinh non, thai chết lưu… Vì vậy, mẹ bầu cần lưu ý những dấu hiệu bất thường và đi khám thai định kỳ thường xuyên để theo dõi sát sao tình hình sức khỏe của cả mẹ và thai nhi.

Đọc thêm: hội chứng down khi mang thai và những điều cần biết